Lễ Hội Tết A Za: Mùa Lễ Hội Vùng Cao Với Đặc Sắc Văn Hóa Pa Cô

Lễ hội Tết A Za của người Pa Cô ở Huế, một dịp lễ hội độc đáo gắn liền với những phong tục, tín ngưỡng và nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân tộc Tà Ôi. Hãy nghe Nguyễn Công Sơn (Thừa Thiên Huế) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Lễ hội Tết A Za là một sự kiện văn hóa đặc biệt của người Pa Cô, một nhánh dân tộc Tà Ôi, sinh sống chủ yếu tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Tết A Za được tổ chức vào khoảng tháng 11 âm lịch, với mục đích tạ ơn trời đất và thần linh đã giúp họ có một mùa màng bội thu. Đây là thời điểm cộng đồng quây quần bên nhau, làm lễ cúng để cầu chúc cho năm mới thịnh vượng và an lành. Trong suốt lễ hội, các gia đình chuẩn bị những lễ vật đặc trưng và tham gia vào các nghi thức tôn kính tổ tiên.

                                                             Ảnh được sưu tầm

Lễ hội này mang đậm dấu ấn của một cộng đồng gắn bó mật thiết với thiên nhiên và tín ngưỡng tâm linh. Những phong tục truyền thống, như cúng lễ, múa hát và hát khèn, trở thành một phần không thể thiếu trong không khí lễ hội. Cộng đồng người Pa Cô tận dụng dịp này để tái hiện và bảo tồn các giá trị văn hóa lâu đời, từ đó tạo nên một không gian đậm chất văn hóa của dân tộc thiểu số miền núi. Lễ hội Tết A Za không chỉ là dịp để người dân thư giãn, mà còn là cơ hội để họ duy trì các giá trị tinh thần gắn bó với cộng đồng.

Một trong những điều làm nên sự đặc sắc của lễ hội chính là sự gắn kết cộng đồng trong các hoạt động tôn vinh thiên nhiên và thần linh. Các gia đình sẽ chuẩn bị những món lễ vật, từ bánh A Quát cho đến thịt gà, trái cây, những sản vật thu hoạch trong năm. Mỗi món lễ vật đều có ý nghĩa cầu mong một năm mới đầy ắp mùa màng và bình an. Lễ hội cũng là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính đối với các thế lực siêu nhiên đã bảo vệ và phù hộ họ trong suốt một năm qua.

Lễ vật trong Tết A Za là những món ăn và vật phẩm tượng trưng cho sự tôn kính và lòng biết ơn. Một trong những món lễ vật không thể thiếu là bánh A Quát, được làm từ gạo mới, thể hiện sự trân trọng với thiên nhiên và đất trời. Thịt gà, cá, các loại trái cây như chuối, bưởi và những sản vật khác của núi rừng cũng được chuẩn bị để dâng lên các thần linh. Những lễ vật này mang một thông điệp sâu sắc về sự cầu mong an lành và sự thịnh vượng trong năm mới.

                                                             Ảnh được sưu tầm

Các nghi thức cúng lễ trong Tết A Za diễn ra một cách trang trọng, thường được thực hiện bởi các thầy mo hoặc già làng. Các lễ vật được dâng lên bàn thờ thần linh, kèm theo những lời cầu nguyện tha thiết, mong muốn nhận được sự che chở và bảo vệ. Mọi người trong gia đình sẽ cùng nhau quây quần, lắng nghe các lời cúng lễ, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với các thế lực tâm linh. Đặc biệt, phần lễ cúng thường kéo dài trong vài giờ, tạo nên một không khí trang nghiêm và ấm áp cho cộng đồng.

Một phần không thể thiếu trong lễ hội Tết A Za là âm thanh của khèn, một nhạc cụ truyền thống của người Pa Cô. Giai điệu khèn mang một âm hưởng tha thiết, như một lời mời gọi thần linh về tham dự lễ hội. Âm thanh của khèn hòa quyện với không gian bao la của núi rừng, tạo nên một bức tranh âm nhạc đặc sắc, đầy ấn tượng. Những chàng trai, cô gái trong trang phục truyền thống sẽ thổi khèn trong những điệu nhảy mượt mà, thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.

Bên cạnh khèn, những điệu múa truyền thống của người Pa Cô cũng góp phần làm nên không khí lễ hội thêm phần sinh động. Các điệu múa này thường được thể hiện trong các nghi lễ, với những bước nhảy uyển chuyển, thanh thoát. Mỗi điệu múa đều mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện sự tôn kính đối với thần linh và cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho cộng đồng. Điệu múa truyền thống còn là cách để người dân giao lưu, kết nối và duy trì những giá trị văn hóa cổ xưa của dân tộc.

                                                             Ảnh được sưu tầm

Nếu có dịp tham gia lễ hội Tết A Za, bạn sẽ được cảm nhận sự chân thành, sự gắn bó chặt chẽ của cộng đồng, đồng thời cũng là cơ hội để bạn hiểu rõ hơn về những câu chuyện, những giá trị lịch sử mà người Pa Cô đã gìn giữ qua bao thế hệ. Đây không phải chỉ là một lễ hội, mà là một hành trình về với cội nguồn, nơi mà thiên nhiên và con người hòa quyện, cùng nhau đón chào một năm mới đầy hy vọng.

Nguyễn Công Sơn (Thừa Thiên Huế)